Fizika və Elektronika

Əsas keçidlər

Elmi-tədqiqat

Departament akademik proqramla yanaşı, eyni zamanda tələbələrin müstəqil şəkildə elmi tədqiqat işləri aparmalarına şərait yaratmışdır. Bu məqsədlə departamentdə tətbiqi və elmi-tədqiqat laboratoriyaları yaradılmışdır. Hazırda departamentdə aşağıdakı istiqamətlər üzrə tədqiqatlar aparılır:

  • Alternativ enerji mənbələri və günəş enerjisini elektrik enerjisinə çevirən avadanlıqlar
  • Yeni biomühəndislik avadanlığı, bioloji aktiv nöqtələrin dizaynı və tədqiqi
  • Fotonik kristal və kvant nöqtəli nanohissəciklər və onların fotonik cihazlarda tətbiqi
  • Nano və Mikro kompozitlər, Hibrid kompozitlər Polimer-Yarımkeçirici-Ferroelektrik-Piezoelektrik Materiallar, Rashba Spin-Orbit Qarşılığı, Qrafen

Piezo Sensor Texnologiyası

Piezoelektrik effekti, müəyyən materialların tətbiq olunan mexaniki gərginliyə cavab olaraq elektrik yükü yaratmaq qabiliyyətidir. Piezoelektrik sözü yunan piezein sözündəndir, sıxmaq və ya basmaq deməkdir və yunan dilində törəməsi olan piezo itələmək mənasını verir.Piezoelektrik effektin bənzərsiz xüsusiyyətlərindən biri də əksinə də işləyə bilməsidir, yəni birbaşa piezoelektrik effekti (mexaniki gərginlik tətbiq edildikdə elektrik enerjisi istehsal edən) nümayiş etdirən materialların həm də əks piezoelektrik effekti (elektrik sahəsinin tətbiq edildiyi zaman yaranan stress) göstərməsidir.Piezoelektrik material mexaniki gərginlik altında yerləşdirildikdə, materialdakı müsbət və mənfi yük mərkəzlərinin dəyişməsi baş verir və nəticədə xarici bir elektrik sahəsi yaranır. Ters çevrildikdə, yəni xarici bir elektrik sahəsi tətbiq edildikdə piezoelektrik materialı uzadır və ya sıxışdırır.

Piezoelektrik effekti səsin istehsalı və aşkarlanması, yüksək gərginliklərin istehsalı, elektron tezliklərin yaradılması, mikro balanslar və optik toplaşmaların fövqəladə diqqəti cəlb edən bir çox tətbiqetmədə çox faydalıdır. Ayrıca, skan mikroskopları (STM, AFM və s.) kimi atomik görüntü imkanı verən bir sıra elmi texnikanın əsasını təşkil edir. Piezoelektrik effekt məişətdə ən çox alışqanların alovlanma mənbəyi olaraq istifadə olunur.

Nanokompozitlər – struktur əmələ gətirən bərk fazaya (matrisaya) nano ölçülü zərrəciklərin (doldurucunun) daxil edilməsi ilə formalaşan materiallardır.

Nanokompozitlər adi kompozit materiallardan doldurucu zərrəciklərin səthinin sahəsinin xeyli şaxəliliyi ilə fərqlənir. Bu zaman doldurucu faza üçün səth/faza nisbəti çox yüksək olur. Mütləq şərt odur ki, doldurucunun zərrəcikləri nanometrik diapazonda yerləşən (1-100 nm), həndəsi ölçülərdən (uzunluq, en və ya qalınlıq) heç olmazsa birinə malik olmalıdır.

Kompozit nanomaterialların xassələrinə nanozərrəciklərin təsir xarakteri və onlardan istifadənin istiqaməti nanozərrəciklərin dispersləşdiyi mühitdən matritsanın tipindən) əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Bu mənada, bütün kompozit nanomaterialları, onların tərkibində olan nanozərrəciklərdən asılı olmayaraq, aşağıdakı tiplər üzrə siniflərə bölmək olar [1]:

  • Polimer-matrisalı nanokompozitlər
  • Metal-matritsalı nanokompozitlər
  • Şüşə-matrisalı nanokompozitlər
  • Keramik nanokompozitlər
  • Hibrid nanokompozitlər və kompozit nanomateriallar
  • Qalın təbəqəli örtüklər
  • Nazik plyonkalı örtüklər və membranlar
  • Fiber nanokompozitlər

Departamentdə tələbələrin və professor-müəllim heyətinin tədris və tədqiqat ehtiyaclarına xidmət edən laboratoriya fəaliyyət göstərir. Onlar müasir kompüter və elektrotexnika avadanlıqları ilə təchiz olunub.

Kafedranın tədris və elmi-tədqiqat maraqları ölkə daxilində və xaricdə digər təhsil və elm müəssisələri ilə əlaqə və əməkdaşlığı təşviq edir. Kafedranın strategiyası yüksək standartlara nail olmaq üçün böyük təhsil və tədqiqat potensialına malik dinamik və güclü struktura çevrilməkdən ibarətdir.

Nəşrlər

  1. Bahruz Suleymanli , Enver Nakhmedov  , Oktay Alekperov, Farida Tatardar, Bilal Tanatar. Motion of two-dimensional quantum particle under a linear potential in the presence of Rashba and Dresselhaus spin–orbit interactions/  Solid State Communications, Volume 342, 1 February 2022, 114582. 1-s2.0-S0038109821003665-main.pdf
  2. Emdadi , A. Asimov , F. Tatardar. Graphene-Based Cathode Materials For Dye-Sensitized Solar Cells: A Review/ AJP FIZIKA 2022 volume XXVIII № 2, section En. http://physics.gov.az/archen.html
  3. N. Tatardar. New materials for the electromechanical and acoustoelectric transducers/ AJP FIZIKA 2022 section C: Conference L.M. Imanov http://www.physics.gov.az/index_main2.html
  4. N. Tatardar. Effects Of Electric Discharge Plasma Treatment on The Polymer Composites/ AJP FIZIKA 2022 section C: Conference M.H. Shahtakhtinski http://www.physics.gov.az/index_main2.html
  5. С.Н. Гарибова, А.И. Исаев, С.И. Мехтиева, С.У. Атаева, Р.И. Алекперов. Влияние режима получения образцов и термообработки на локальную структуру халькогенидного полупроводника Ge2Sb2Te5.Физика и Техника Полупроводников (ФТП), 2022, том 56, вып.3, стр.291-296. (impact factor 627/WoS) https://link.springer.com/article/10.1134/S1063782622020063
  6. С.Н.Гарибова, С.И.Мехтиева, А.И. Исаев, Р. Ф. Садыхлы. Перенос ноcителей заряда в структуре Al–Se95As5<EuF3>−Te в сильных электрических полях. AJP FİZİKA C, Konfrans Bakı-Şuşa 21-22 sentyabr 2022-ci il, səh.35 - 40.
  7. Э. М. Годжаев Р.Л. Мамедова, А.М. Ахмедова, С.Н. Гарибова. Комплексная диэлектрическая проницаемость и оптические характеристики композитов полипропилен + Na+-монтмориллонит. Журнал Технической Физики (ЖТФ), 2022, выпуск 6, том 92, стр 810-814. (impact factor 766/WoS) https://journals.ioffe.ru/articles/viewPDF/52509
  8. Emdadi , A. Asimov, F. Tatardar. Quantum Dots Dye Solar Cells Sensitized: A Review vol XXVIII N2 En (2022) http://physics.gov.az/archen.html
  9. Mammadzada, A. Asimov, Energy Management In The Smart Home Khazar Journal Of  Science  And Technology Vol. 6, №285-89, Issn 2520-6133, 2022  
  10. Amirov Sh.Sh. On the theory of parametrical  interaction  of  laser pulses in  metamaterial// AJP , 2022 , “Fizika”(EN) Vol.XXVII  N 1, p.13-17 (2022)
  11. Kasumova R.J.,Amirov Sh.Sh. Nonstationary sum frequency generation in inhomogeneous optical fiber // AJP “Fizika”(EN), 2022, Vol.XXVIII N 2,  p.24-30
  12. Amirov Sh.Sh., R.J.Kasumova, G.A. Safarova, N.V.Kerimli, A.R.Akhmadova Sum frequency generation in the  constant intensity approximation / COIA 2022,Baku 24-26 august 2022
  13. Amirov Sh.Sh., On the theory of dispersion interferometer with two nonlinear crystals // AJP “Fizika”(EN), 2022 , Vol.XXVIII  N 3, 27-29.
  14. Amirov Sh.Sh.  On the theory of intra-cavity dispersion interferometer // AJP “Fizika”(EN) 2022, Vol.XXVIII  N 4, 46-49.
  15. Kasumova R.J. , Amirov Sh.Sh. , On the theory of  four-wave  interaction in dissipative metamaterials // AJP “Fizika”(EN) ,  2022, Vol.XXVIII  N 4, 50-56.
  16. Bahruz Suleymanlia, , Enver Nakhmedov , Farida Tatardar, and Bilal Tanatar. The diagrammatic method of Berezinskii for one-dimensional disordered wire with spin-orbit interaction/ Physica E: Low-dimensional Systems and Nanostructures. 2023 https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2023PhyE..14615550S/abstract
  17. N Tatardar, M.A Kurbanov,  I.S Ramazanova, G.K Guliyeva,   A. Nuraliyev,  Z.A Dadashov.  New materials for the electromechanical and acoustoelectric transducers/ Ferroelectrics. Volume 606, Issue 1. Page 30-38, 2023 https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00150193.2023.2189840
  18. Emdadi A. Asimov Structural and Optical properties of PEDOT: PSS has been favorably reviewed and accepted for publication in INTEGRATED FERROELECTRICSVol237. 2023 https://doi.org/10.1080/10584587.2023.2227056
  19. Mammadzada, A. Asimov.  Management With Fuzzy Logic Of Electrical Energy Obtained From Solar Panels And Application In Intelligent Home Systems. Proceedings Of Azerbaijan High Technical Educational Institutions (Pahtei) Volume 32, №09, Issn 2674-5224, 2023
  20. RasoulMoradi, Nazila Pour Khalili, Babak Emdadi, Isfandiyar Eminli. Functionalized nanofiber-based drug delivery systems and biosensing devices: Accepted and Published book chapter in Elsevier Journal on 21 April 2023 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780323994613000066   
  21. Babak Emdadi, Rasim Yusifov, Rasoul Moradi. Synthesis Methods and Characterization Techniques of Fluoropolymers: Accepted Book Chapter in Elsevier Journal on 6 May 2023. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-95335-1.00007-4
  22. Babak Emdadi. Encapsulated liquid sorbents for sweetening of natural gas: Accepted Book Chapter in Elsevier Journal on 24 February 2023.
  23. Babak Emdadi. Leak detection technologies in natural gas transportation and storage systems: Accepted Book Chapter in Elsevier Journal on 15 January 2023.
  24. Babak Emdadi. Wind climates and annual energy production: Accepted Book Chapter in Elsevier Journal on 16 July 2023.
  25. Babak Emdadi. Supersonic technology for condensate removal from natural gas: Accepted Book Chapter in Elsevier Journal on 24 February 2023.
  26. Quantum dots synthesis and application in solar cells: Accepted and Published International Conference Paper on ENGINEERING SCIENCES International Conference (held in Azerbaijan Technical University) on 11 February 2023.
  27. Kinds of Solar Cells and their properties: Accepted and Published paper on Khazar Journal of Science and Technology (Vol. 6, No 2, 2022) on 21 April 2023.
  28. Quantum Dots in Semiconductors for Coming Optical Applications: Accepted paper on Khazar Journal of Science and Technology (Vol. 7, No 2, 2022) on 04 June 2023.
  29. Nahida Musayeva , Hadiya Khalilova , Bakhtiyar Izzatov , Giovanna Trevisi , Shahla Ahmadova and Muhammad Alizada , Highly Selective Detection of Hydrogen Sulfide by Simple Cu-CNTs Nanocomposites/C journal of carbon research. C 2023, 9, 25. https://doi.org/10.3390/c9010025
  30. N. Garibova. Study of local structure Se–As glassy semiconductor system and the mechanism. AJP FİZİKA (en), cild 29, 2023 Pages. 36 – 38 http://www.physics.gov.az/physart/385_2023_03_36_en.pdf
  31. A. Nabieva, Kh.O. Sadig, V.I. Eminova. Experimental investigation of thermoelectric materials based on Bi2Te3: Energy conversion system/IOP Science, 2023. https://doi.org/10.1016/j.ssc.2021.114582
  32. Nahida Musayeva, Hadiya Khalilova, Bakhtiyar Izzatov , Giovanna Trevisi , Shahla Ahmadova and Muhammad Alizada , Highly Selective Detection of Hydrogen Sulfide by Simple Cu-CNTs Nanocomposites/C journal of carbon research. C 2023, 9, 25. https://doi.org/10.3390/c9010025
  33. Nahida Musayeva, Arif Hashimov, Hadiya Khalilova, Bakhtiyar Izzatov, Sevinj Guluzade & Muhammad Alizada. Enhancement effect of Ni and NiO on gas sensing characteristics of carbon nanotube-based structures. Fullerenes, Nanotubes and Carbon Nanostructures, DOI: 10.1080/1536383X.2023.2246165To link to this article: https://doi.org/10.1080/1536383X.2023.2246165. Published online: 21 Aug 2023.
  34. Ulviyya Yolchuyeva, Rena Japharova, Matlab Khamiyev, Fakhranda Alimardanova. Investigation of Surakhani light crude oil compounds as a case study using modern spectroscopic techniques. Journal of Petroleum Exploration and Production Technology. 2023, https://doi.org/10.1007/s13202-023-01702-6 
  35. R. İmamaliyev, Sh. A. Humbatov. Size effect of submicron barium titanate particles on dielectric properties of smectic A liquid crystal 4-nitrophenyl 4‘-decyloxy benzoates. 2023. https://doi.org/10.1080/02678292.2023.2265340
  36. R. Mehdiyev , A.M. Hashimov, S.H. Jabarov, Sh.N. Aliyeva , S.E. Kichanov , A.V. Rutkauskas , I.F. Yusibova , Kh.N. Ahmadova. Cluster aggregation of Ni1-xZnxFe2O4ferrospinels, Journal of Magnetism and Magnetic Materials, Volume 587, 1 December 2023, 171326,https://doi.org/10.1016/j.jmmm.2023.171326